De Data & AI Monitor is een initiatief van Data Expo & Xebia. In dit rapport, gebaseerd op een enquête onder meer dan 500 data-professionals. In het onderzoeksrapport, lees je onder andere dat:
- Slechts 39 procent van de bedrijven meetbare waarde haalt uit AI-investeringen.
- De belangrijkste obstakels voor het opschalen van data-gedreven oplossingen zijn: gebrek aan datakwaliteit (51 procent), het ontbreken van een data-gedreven cultuur (46 procent) en budgetbeperkingen (30 procent).
- Slechts 28 procent van de bedrijven vindt AI-uitkomsten even betrouwbaar als het oordeel van een collega.
- 50 procent van de bedrijven denkt dat hun concurrenten verder zijn met AI-implementatie.
Navigeren op het AI-kruispunt
2025 markeert de start van een nieuwe fase in AI-adoptie. Niet langer draait het alleen om slimmere algoritmes, maar om agentic systemen die in staat zijn te handelen, redeneren en samenwerken met een mate van autonomie die traditionele businessmodellen uitdaagt. Veel organisaties worstelen met deze verschuiving. De opkomst van zowel AI-agents als Generatieve AI-assistenten versnelt de adoptie van AI, maar legt tegelijkertijd hiaten bloot in strategie, governance en organisatorische gereedheid. Bijna de helft van de organisaties werkt inmiddels met Generatieve AI-assistenten, maar minder dan 40 procent ervaart dit daadwerkelijk als waardevol.
Deze mismatch wijst op een dieper probleem. De volledige waarde van agentic AI kan pas worden benut met efficiëntere technologie, maar vereist óók een robuuste datafundament, duidelijke governance en nieuwe risicobeheersingspraktijken. Naarmate systemen vaker namens mensen beslissingen nemen, nemen de risico’s van slechte datakwaliteit of onduidelijke verantwoordelijkheid fors toe. Stakeholdermanagement, data-vertaalvaardigheden en data-storytelling blijven daarom cruciaal om draagvlak te creëren en AI effectief te verankeren in organisaties.
Daarnaast neemt de afhankelijkheid van grote technologie-aanbieders toe. Meer dan 70 procent van de organisaties erkent dat zij voor cruciale AI-infrastructuur leunen op externe partijen, terwijl minder dan de helft zich daar comfortabel bij voelt. Dit spanningsveld is in Europa extra zichtbaar, waar zorgen over digitale soevereiniteit en de dominantie van Big Tech steeds vaker onderdeel zijn van beleidsdiscussies.
De komst van agentic AI roept ook vragen op over de arbeidsmarkt. Deze systemen nemen routinetaken over en verbeteren de kwaliteit van besluitvorming, maar zorgen tegelijkertijd voor verschuivingen in functies en benodigde vaardigheden. De onderzoeksresultaten laten een verdeeld beeld zien: enerzijds de verwachting dat AI-agents taken automatiseren, anderzijds veel onzekerheid over de impact op werkgelegenheid. Duidelijk is wel dat succes altijd afhankelijk blijft van menselijke expertise en toezicht. Conclusie: De adoptie van agentic AI is geen simpele technologische upgrade, maar een strategische transitie. Organisaties moeten opnieuw nadenken over hoe ze plannen, besturen en waarde leveren. Wie datastrategie, risicobeheer en talentontwikkeling goed weet te verbinden, kan deze systemen verantwoord én concurrerend inzetten.
Over het onderzoek:
De online survey is ingevuld door 500 professionals uit Centraal-Europa, de Verenigde Staten, het Midden-Oosten & Afrika en andere regio’s. 59,2% van de respondenten werkt bij organisaties die zich primair op de zakelijke markt (B2B) richten, 21,8% bedient zowel B2B als B2C,19% richt zich uitsluitend op consumenten (B2C). De steekproef is evenwichtig verdeeld: van kleine bedrijven (<50 medewerkers) tot middelgrote organisaties (50–250) en grote ondernemingen (250+). De deelnemers bekleden uiteenlopende functies: ongeveer 35% in data- en technologie-engineering, 25% in business- en teammanagement, 20% in strategie en C-level, 15% in marketing of BI-analyse, en 5% in consultancy en overige functies. Dit zorgt voor een breed en representatief beeld van de markt.
Download het rapport
Wil je het volledige rapport ontvangen? Vul hier je gegevens in en navigeer jouw organisatie naar meer data-gedreven succes.
